This post is also available in:
English (Англисче) 
Русский (Орус)
SRIS жергиликтүү мектептерден келген жаңы окуучуларды CLIL жана тездетилип окутулган программа менен окутат.
СРИСке бул окуу жылында катталган окуучулар көп. Бизге кыргыз же орус тилдүү мектептерден, англис тили төмөн деңгээлдеги окуучулар көп келип кошулушту. Биздин тездетилип окутулган англис тил программабыз жаңы которулуп келген окуучуларга жакшы натыйжа берүүдө.
Мындан мурун окуучулар англис тилин өз алдынча окуп келишкен. Жаңы келген окуучуларды окуп билип калган класстарыбызга киргизчүүбүз. Биздин бардык сабактарыбыз англис тилинде болгондуктан, окуучулар, адатта, бир жылдын ичинде англис тилин үйрөнүшөт. Жардам катары окуучулар англис тили боюнча кошумча сабактарды алышат. Биз ESL сабактарын жекече же чакан топтордо өткөрөбүз.
Бирок бул жылы биздин Орто мектепте окуучулар көп катталып жаткандыктан, бул ыкма мындан ары иштебей калды. Жаңы келген окуучулар англис тилин жеткиликтүү билбегендиктен математика, табигый илимдер жана башка сабактар боюнча кыйынчылыктарга туш болушкан. Бул окуучулар жана мугалимдер үчүн да ыңгайсыз болду.
Жаңы ыкма: Тездетилип окутулган англис тилин үйрөнүү классы
Бул өзгөрүүнү биздин тажрыйбалуу мугалимдерибиз дароо байкап, бул программага көңүл бура башташты.
Талкуулоо учурунда жаңы келген окуучулардын англис тилин дагы да өнүктүрбөсө, математика жана табият таануу сабактарынан жетишишпейт жана убакытты текке кетирээри айкын болду.
Биз дароо англис тилин тездетип үйрөтүү боюнча атайын класстарды түзүп, бул маселени чечтик. Бул программа убактылуу гана киргизилген программа, балдардын англис тилин кыска убакыттын ичинде жогорулатуу максатында курулган, окуучулар жакшы жетилгендиктен кийин кадимки класстарга кошулат жана ар бир сабакты ийгиликтүү уланта алышат. Кадимки класска кошулуу мүмкүн болушунча тезирээк, окуу жылынын ичинде ишке ашат.
Бул программа биз күткөндөн да жакшы иштеди. Биринчи төрт айдын ичинде эле сегиз бала кадимки класска көчүрүлүп, азыр бардык сабактар боюнча класстын деңгээлинде окуп жатышат. Бул окуучуларга өзгөчө көңүл бурулду, анткени алар азыр жетишпей калган сабактарын тез арада толуктап жатышат. Алар сабактарды жакшы өздөштүрүп жана алардын ийгилиги англис тилин андан ары өнүктүрүүгө түрткү берет.
Окутуунун жекече ыкмасы
Окуучулардын англис тилин үйрөнүү деңгээли жума сайын бааланат жана мугалимдер окуу программаларын учурдагы класстын деңгээлине жараша түзөтүшөт. Керек учурунда ар бир окуучуга жекече колдоо көрсөтүлөт.
Жаңы келген окуучу тез арада англис тилинен жакшы натыйжа көрсөтсө, ал кийинки жумада кадимки класска кошула алат. Биздин предметтик мугалимдерибиз кошумча колдоо көрсөтүп, «Англис тилин тездетүү менен окуган окуучуларга» класстын сабактарына жетишип алуусу үчүн жекече үй тапшырмаларын беришет.
Бул программа математика жана табигый илимдер боюнча эң сонун натыйжаларды көрсөтөт, бирок сабакты улантуу үчүн жакшы англис тилин талап кылган сабактарга дагы чоң таасир көрсөтөт.
Коомдук илимдер, география жана дүйнөлүк тарых сыяктуу сабактарда, окуучулар татаал тексттерди түшүнүүгө жана сын көз менен анализдөөгө үйрөнүшөт. Биздин тездетилген англис тили программабыздан кийин окуучулар сынактарга жооп бере алышат. Англис тили, жаңы келген окуучулардын тездетилген англис тили программасынан кийин алардын сүйүктүү предметтерине айланган.
Тездетилип окулган англис тили сабагы кантип уюштурулган
Кошумча англис тили сабактарына убакыт табуу үчүн англис тили, коомдук илимдер жана экинчи жергиликтүү (кыргыз тили) сабактары убактылуу окутуу программасынан чыгарылган. Англис тилин жакшы билбестен, география жана тарых сабактарын окуу мүмкүн эмес. Окуучулар англис тилин үйрөнүүдө ансыз деле кыйналып жатышкандыктан, алардан бир эле учурда башка тилди өнүктүрүүнү күтүү акылга сыярлык эмес.
Тездетилип окутулган класста окуучулар толугу менен англис тилине басым жасашат. Бир сабак катары жөн эле “англис тили” дегендин ордуна, алар төмөнкүлөрдү алышат:
- Англис тилинин грамматикасы
- Окуу
- Сүйлөө
- Жазуу
- жумасына бир жолу: Англис тили боюнча сынак жана баалоо
Бирок биз андан ары барабыз. Математика жана так илимдер сабактары жеңилдетилип жөн гана бул сабактардын сөздүктөрүнө басым жасалат. Бул окуучулардын кадимки класска кайтып келгенде, кезектеги предметтик сабактарга катышуу мүмкүнчүлүгүнө ээ болуу үчүн зарыл шарт болуп саналат. Тездетилген программа менен окутулган окуучулар класстарга которулган учурда , мындан мурунку өткөн программаны кубалап жетүү үчүн кошумча колдоо алышат.
Бул программа менен окууган окуучуларды англис тили сабактарынан тыныгууга муктаж болгондуктан, биз ошондой эле (МКТ) жана география сабактарын үйрөтөбүз. Ошондой эле мугалимдерге CLIL формасында сөз байлыгын өстүрүү жана сөздүктөрдү түзүүгө көңүл буруу тапшырылган, бул окутуунун толукталып маазмунду билим берүү дегенди билдирет.
Алардын биринчи жергиликтүү тилин өнүктүрүүгө көңүл бурбай коюуга болбойт, ошондуктан бул сабактар кадимки класстагыдай өткөрүлөт. Окуучулар англис тилин жетиштүү деңгээлде өздөштүргөндөн кийин, экинчи жергиликтүү тил дароо кайра окутулат. Англис тили тоскоолдук болбой калгандыктан, алар башка жергиликтүү тилге татыктуу көңүл бура алышат.
Ата-эне пикири
Жаңы келген окуучулардын ата-энелери бул программа боюнча бизге жакшы сын-пикирлерли айтышты. Бул программа алардын баласына жаңы мектепти кабыл алууга жана досторду оңой табууга жардам берди. Алардын англис тилин тез өнүктүрүүсү жетишкендик сезимин алып келип, жаңы мектебин сүйүүгө түрткү болду.
Көптөгөн ата-энелер менден: «Кошумча канча төлөшүбүз керек?» — деп сурашты. жана Silk Road International School бул атайын программаны эч кандай кошумча чыгымдарсыз сунуштаганыбызга таң калышты.
Колдонуу мүмкүнчүлүгүн кеңейтүү
Кийинки окуу жылына бардык класстар, анын ичинде биздин башталгыч класстар боюнча да көп катталууларды көрүп жатабыз. Интенсивдүү англис тилин үйрөнүү программасы ушунчалык ийгиликтүү иштегендиктен, биз аны кийинки окуу жылында 4- жана 5-класстар үчүн да сунуштоону чечтик.
Биринчи, экинчи жана үчүнчү класстар үчүн, жогоруда айтылгандай, биздин салттуу ыкма дагы эле жакшы иштеп жатат. Балдар бир жылдын ичинде англис тилин үйрөнүшөт. Бизге келген башталгыч класстын окуучуларынын көбү англис тилин билбеген же начар билип келген окуучулар келишет жана биздин программа алардын муктаждыктарын канааттандырууга жана тилди кызыктуу, оюн түрүндө үйрөтүүгө багытталган.
Көп жылдар бою биз менен бирге болгон (1 класстан бери биздин мектепте окууган окуучулар) менен 4- же 5-класска кошулган жаңы окуучулардын ортосунда олуттуу айырманы байкай баштадык.
Англис тилин окутуу системасына өтүүнү жеңилдетүү үчүн биз башталгыч класстарга кыргыз же орус тилдүү мектептерден кошулган окуучуларга атайын тездетилип окутулган англис тили сабагын сунуштайбыз.
